Yeşil çek
Panoya kopyalanan bağlantı

Model Optimizasyonu Nedir? Hızlı Bir Kılavuz

Hiperparametre ayarlama, model budama ve model niceleme gibi model optimizasyon tekniklerinin bilgisayarla görme modellerinin daha verimli çalışmasına nasıl yardımcı olabileceğini öğrenin.

Model optimizasyonu, makine öğrenimi modellerinin verimliliğini ve performansını artırmayı amaçlayan bir süreçtir. Optimizasyon, bir modelin yapısını ve işlevini iyileştirerek, modellerin minimum hesaplama kaynakları ve daha az eğitim ve değerlendirme süresi ile daha iyi sonuçlar vermesini mümkün kılar.

Bu süreç, modellerin karmaşık görüntüleri analiz etmek için genellikle önemli kaynaklara ihtiyaç duyduğu bilgisayarla görme gibi alanlarda özellikle önemlidir. Mobil cihazlar veya uç sistemler gibi kaynakların kısıtlı olduğu ortamlarda, optimize edilmiş modeller sınırlı kaynaklarla iyi çalışabilir ve yine de doğru olabilir.

Model optimizasyonunu sağlamak için hiperparametre ayarlama, model budama, model niceleme ve karma hassasiyet gibi çeşitli teknikler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu makalede, bu teknikleri ve bilgisayarla görme uygulamalarına getirdikleri faydaları inceleyeceğiz. Hadi başlayalım!

Model Optimizasyonunu Anlamak

Bilgisayarla görme modelleri genellikle görüntülerdeki karmaşık desenleri tanımak için harika olan derin katmanlara ve karmaşık yapılara sahiptir, ancak işlem gücü açısından da oldukça zorlu olabilirler. Bu modeller, cep telefonları veya cihazlar gibi sınırlı donanıma sahip cihazlarda kullanıldığında, belirli zorluklarla veya sınırlamalarla karşılaşabilirler. 

Bu cihazlardaki sınırlı işlem gücü, bellek ve enerji, modeller ayak uydurmakta zorlandıkça performansta gözle görülür düşüşlere yol açabilir. Model optimizasyon teknikleri bu sorunların üstesinden gelmenin anahtarıdır. Modeli düzene sokmaya, hesaplama ihtiyaçlarını azaltmaya ve sınırlı kaynaklarla bile etkili bir şekilde çalışabilmesini sağlamaya yardımcı olurlar. Model optimizasyonu, model mimarisini basitleştirerek, hesaplamaların hassasiyetini azaltarak veya modeli daha hafif ve daha hızlı hale getirmek için gereksiz bileşenleri kaldırarak yapılabilir.

Şekil 1. Modellerinizi Optimize Etmek İçin Nedenler (Resim Yazara Aittir).

İlerleyen bölümlerde daha ayrıntılı olarak inceleyeceğimiz en yaygın model optimizasyon tekniklerinden bazıları şunlardır:

  • Hiperparametre ayarlama: Model performansını iyileştirmek için öğrenme oranı ve yığın boyutu gibi hiperparametrelerin sistematik olarak ayarlanmasını içerir.
  • Model budama: Bu teknik, gereksiz ağırlıkları ve bağlantıları sinir ağından kaldırarak karmaşıklığını ve hesaplama maliyetini azaltır.
  • Model nicelleştirme: Niceleme, modelin ağırlıklarının ve aktivasyonlarının hassasiyetini tipik olarak 32 bitten 16 bit veya 8 bite düşürerek bellek ayak izini ve hesaplama gereksinimlerini önemli ölçüde azaltmayı içerir.
  • Hassas ayarlamalar: Karma hassasiyet eğitimi olarak da bilinen bu yöntem, modelin farklı bölümleri için farklı hassasiyet biçimlerinin kullanılmasını ve doğruluktan ödün vermeden kaynak kullanımının optimize edilmesini içerir.

Açıklandı: Makine Öğrenimi Modellerinde Hiperparametreler

Modelin verilerden nasıl öğreneceğini şekillendiren ayarlar olan hiperparametrelerini ayarlayarak bir modelin öğrenmesine ve daha iyi performans göstermesine yardımcı olabilirsiniz. Hiperparametre ay arı, bu ayarları optimize ederek modelin verimliliğini ve doğruluğunu artıran bir tekniktir. Modelin eğitim sırasında öğrendiği parametrelerin aksine, hiperparametreler eğitim sürecini yönlendiren önceden ayarlanmış değerlerdir.

Ayarlanabilecek bazı hiperparametre örneklerini inceleyelim:

  • Öğrenme oranı: Bu parametre, modelin iç ağırlıklarını ayarlamak için attığı adım boyutunu kontrol eder. Daha yüksek bir öğrenme oranı öğrenmeyi hızlandırabilir ancak optimum çözümü kaçırma riski taşırken, daha düşük bir oran daha doğru ancak daha yavaş olabilir.
  • Topluboyutu: Her eğitim adımında kaç veri örneğinin işleneceğini tanımlar. Daha büyük yığın boyutları daha istikrarlı öğrenme sunar ancak daha fazla belleğe ihtiyaç duyar. Daha küçük gruplar daha hızlı eğitilir ancak daha az kararlı olabilir.
  • Epochs: Bu parametreyi kullanarak modelin tüm veri kümesini kaç kez göreceğini belirleyebilirsiniz. Daha fazla epok doğruluğu artırabilir ancak aşırı uyum riskini de beraberinde getirir.
  • Çekirdek boyutu: Evrişimsel Sinir Ağlarında (CNN'ler) filtre boyutunu tanımlar. Daha büyük çekirdekler daha geniş örüntüleri yakalar ancak daha fazla işlem gerektirir; daha küçük çekirdekler daha ince ayrıntılara odaklanır.

Hiperparametre Ayarlama Nasıl Çalışır?

Hiperparametre ayarı genellikle her hiperparametre için bir dizi olası değerin tanımlanmasıyla başlar. Daha sonra bir arama algoritması, en iyi performansı üreten ayarları belirlemek için bu aralıklar içindeki farklı kombinasyonları araştırır. 

Yaygın ayarlama yöntemleri arasında ızgara arama, rastgele arama ve Bayesian optimizasyonu bulunur. Izgara araması, belirtilen aralıklar dahilinde olası her değer kombinasyonunu test eder. Rastgele arama, kombinasyonları rastgele seçer ve genellikle etkili ayarları daha hızlı bulur. Bayes optimizasyonu, önceki sonuçlara dayanarak umut verici hiperparametre değerlerini tahmin etmek için olasılıksal bir model kullanır. Bu yaklaşım tipik olarak gereken deneme sayısını azaltır. 

Sonuçta, her hiperparametre kombinasyonu için modelin performansı değerlendirilir. Süreç, istenen sonuçlar elde edilene kadar tekrarlanır.

Hiperparametreler ve Model Parametreleri

Hiperparametre ayarlama üzerinde çalışırken, hiperparametreler ile model parametreleri arasındaki farkın ne olduğunu merak edebilirsiniz. 

Hiperparametreler, eğitimden önce ayarlanan ve öğrenme hızı veya yığın boyutu gibi modelin nasıl öğreneceğini kontrol eden değerlerdir. Bu ayarlar eğitim sırasında sabitlenir ve öğrenme sürecini doğrudan etkiler. Öte yandan model parametreleri eğitim sırasında modelin kendisi tarafından öğrenilir. Bunlar, model eğitildikçe ayarlanan ve nihayetinde tahminlerini yönlendiren ağırlıkları ve önyargıları içerir. Özünde, hiperparametreler öğrenme yolculuğunu şekillendirirken, model parametreleri bu öğrenme sürecinin sonuçlarıdır.

Şekil 2. Parametrelerin ve Hiperparametrelerin Karşılaştırılması. 

Derin Öğrenmede Model Budama Neden Önemlidir?

Model budama, bir modelden gereksiz ağırlıkları ve parametreleri kaldırarak onu daha verimli hale getiren bir boyut azaltma tekniğidir. Bilgisayarla görmede, özellikle de derin sinir ağlarında, ağırlıklar ve aktivasyonlar (nihai çıktının hesaplanmasına yardımcı olan ara çıktılar) gibi çok sayıda parametre hem karmaşıklığı hem de hesaplama taleplerini artırabilir. Budama, performansa minimum düzeyde katkıda bulunan parametreleri belirleyip kaldırarak modeli düzenlemeye yardımcı olur ve daha hafif, verimli bir model elde edilmesini sağlar.

Şekil 3. Model Budamadan Önce ve Sonra.

Model eğitildikten sonra, büyüklüğe dayalı budama veya duyarlılık analizi gibi teknikler her bir parametrenin önemini değerlendirebilir. Düşük öneme sahip parametreler daha sonra üç ana teknikten biri kullanılarak budanır: ağırlık budama, nöron budama veya yapılandırılmış budama. 

Ağırlık budama, çıktı üzerinde minimum etkiye sahip bireysel bağlantıları kaldırır. Nöron budama, çıktıları modelin işlevine çok az katkıda bulunan nöronların tamamını kaldırır. Yapısal budama, konvolüsyonel filtreler veya tam bağlı katmanlardaki nöronlar gibi daha büyük bölümleri ortadan kaldırarak modelin verimliliğini optimize eder. Budama işlemi tamamlandıktan sonra model, kalan parametrelerin ince ayarını yapmak için yeniden eğitilir ve azaltılmış bir biçimde yüksek doğruluğu korumasını sağlar.

Yapay Zeka Modellerinde Kuantizasyon ile Gecikmeyi Azaltma

Model niceleme, bir modelin ağırlıklarını ve aktivasyonlarını temsil etmek için kullanılan bit sayısını azaltır. Genellikle yüksek hassasiyetli 32 bit kayan nokta değerlerini 16 bit veya 8 bit tamsayılar gibi daha düşük hassasiyete dönüştürür. Niceleme, bit hassasiyetini azaltarak modelin boyutunu, bellek ayak izini ve hesaplama maliyetini önemli ölçüde azaltır.

Bilgisayarla görmede 32 bit kayan sayılar standarttır, ancak 16 bit veya 8 bite dönüştürmek verimliliği artırabilir. İki temel niceleme türü vardır: ağırlık niceleme ve aktivasyon niceleme. Ağırlık niceleme, modelin ağırlıklarının hassasiyetini düşürerek boyut küçültmeyi doğrulukla dengeler. Aktivasyon nicelemesi aktivasyonların hassasiyetini azaltarak bellek ve hesaplama taleplerini daha da azaltır.

Şekil 4. 32-bit float'tan 8-bit tamsayıya nicemleme örneği.

Karma Hassasiyet Yapay Zeka Çıkarımlarını Nasıl Hızlandırıyor?

Karışık hassasiyet, bir sinir ağının çeşitli bölümleri için farklı sayısal hassasiyetler kullanan bir tekniktir. Karışık hassasiyet, 32 bit kayan noktalar gibi daha yüksek hassasiyetli değerleri 16 bit veya 8 bit kayan noktalar gibi daha düşük hassasiyetli değerlerle birleştirerek bilgisayarla görme modellerinin eğitimi hızlandırmasını ve doğruluktan ödün vermeden bellek kullanımını azaltmasını mümkün kılar.

Eğitim sırasında, ağ genelinde ihtiyaç duyulan yerlerde daha yüksek hassasiyet korunurken belirli katmanlarda daha düşük hassasiyet kullanılarak karma hassasiyet elde edilir. Bu, döküm ve kayıp ölçeklendirme yoluyla yapılır. Döküm, veri türlerini modelin gerektirdiği şekilde farklı hassasiyetler arasında dönüştürür. Kayıp ölçeklendirme, sayısal düşük akışı önlemek için azaltılmış hassasiyeti ayarlayarak istikrarlı bir eğitim sağlar. Karma hassasiyet özellikle büyük modeller ve büyük parti boyutları için kullanışlıdır.

Şekil 5. Karma hassasiyet eğitimi hem 16 bit (FP16) hem de 32 bit (FP32) kayan nokta türlerini kullanır.

Model Doğruluğu ve Verimliliğinin Dengelenmesi

Şimdi çeşitli model optimizasyon tekniklerini ele aldığımıza göre, özel ihtiyaçlarınıza göre hangisini kullanacağınıza nasıl karar vereceğinizi tartışalım. Seçim, mevcut donanım, dağıtım ortamının hesaplama ve bellek kısıtlamaları ve gerekli doğruluk düzeyi gibi faktörlere bağlıdır. 

Örneğin, daha küçük, daha hızlı modeller sınırlı kaynaklara sahip mobil cihazlar için daha uygunken, daha büyük, daha doğru modeller yüksek performanslı sistemlerde kullanılabilir. İşte her bir tekniğin farklı hedeflere nasıl uyum sağladığı:

  • Budama: Doğruluğu önemli ölçüde etkilemeden model boyutunu küçültmek için idealdir, bu da onu cep telefonları veya Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazları gibi kaynak kısıtlaması olan cihazlar için mükemmel kılar.
  • Niceleme: Özellikle sınırlı bellek ve işlem gücüne sahip mobil cihazlarda ve gömülü sistemlerde model boyutunu küçültmek ve çıkarımı hızlandırmak için harika bir seçenektir. Hafif doğruluk düşüşlerinin kabul edilebilir olduğu uygulamalar için iyi çalışır.
  • Karışık hassasiyet: Büyük ölçekli modeller için tasarlanan bu teknik, bellek kullanımını azaltır ve karma hassasiyetli işlemleri destekleyen GPU'lar ve TPU 'lar gibi donanımlarda eğitimi hızlandırır. Genellikle verimliliğin önemli olduğu yüksek performanslı görevlerde kullanılır.
  • Hiperparametre ayarlama: Hesaplama açısından yoğun olsa da, tıbbi görüntüleme veya otonom sürüş gibi yüksek doğruluk gerektiren uygulamalar için gereklidir.

Önemli Çıkarımlar

Model optimizasyonu, özellikle yapay zekanın gerçek dünya uygulamalarında kullanılması için makine öğreniminin hayati bir parçasıdır. Hiperparametre ayarlama, model budama, niceleme ve karma hassasiyet gibi teknikler, bilgisayarla görme modellerinin performansını, verimliliğini ve kaynak kullanımını iyileştirmeye yardımcı olur. Bu optimizasyonlar, modelleri daha hızlı ve daha az kaynak yoğun hale getirir; bu da sınırlı bellek ve işlem gücüne sahip cihazlar için idealdir. Optimize edilmiş modellerin farklı platformlarda ölçeklendirilmesi ve dağıtılması da daha kolaydır, bu da hem etkili hem de çok çeşitli kullanımlara uyarlanabilen yapay zeka çözümlerine olanak tanır.

Üretim ve tarımda yapay zeka uygulamaları hakkında daha fazla bilgi edinmek için Ultralytics GitHub deposunu ziyaret edin ve topluluğumuza katılın.

Facebook logosuTwitter logosuLinkedIn logosuKopya-bağlantı sembolü

Bu kategoride daha fazlasını okuyun

Yapay zekanın gelecekteki
adresini birlikte inşa edelim!

Makine öğreniminin geleceği ile yolculuğunuza başlayın